Afganistan'da değişim sancısı

Taliban'ın başkent Kabil dahil 34 vilayetten 33'ünde hakimiyet sağladığı Afganistan'da yeni hükümet arayışları devam ediyor. Katar'ın başkenti Doha'da bulunan müzakere heyeti Afganistan'a dönerken, üst düzey Taliban yöneticilerinden Enes Hakkani başkentte uzlaştırma konseyi üyeleri ile bir araya geldi. Siyasi belirsizliğin sürdüğü ülkede bazı kadınlar, Kabil'de yürüyüş düzenledi. Celalabat ve Host şehirlerinde ise çok sayıda sivil, Afganistan bayrağının değiştirilmemesi için yürüyüş düzenledi. Pervan Üniversitesi Rektör Yardımcısı Dr. Seyyid Mübin Haşimi, Taliban ve ülkedeki yeni döneme için "Hayatları savaş meydanlarında geçenleri şimdi güvenlik, ekonomi, siyaset ve kültür alanında zorlu bir imtihan bekliyor. Sadece Afganistan'ı değil tüm bölge ülkelerini yakından ilgilendiren bu değişim sancılı geçecek" diye konuştu.

JENERASYON DEĞİŞİKLİĞİ

Dr. Seyyid Mübin Haşimi "Taliban Hareketi'nin 1994 yılındaki ortaya çıkış sebebi iç savaşı bitirme amaçlı idi ve Peştun ağırlıklı üyelerden oluşuyordu. Şimdi Afganistan'ı yönetecek bir harekete dönüştüler ve artık aralarında Özbek, Tacik, Türkmen, Hazara, her etnik ve dini eğilimden insan var. Ayrıca son dönem reflekslerine baktığımızda 1996-2001 dönemi tecrübesinin de öğretici bir süreç olduğu söylenebilir. Yapı içerisinde ciddi bir jenerasyon değişikliği yaşandı" değerlendirmesinde bulundu.

SERBEST DOLAŞIM EVRAKLARI DÜZENLENDİ

Afgan uzman Dr. Seyyid Mübin Haşimi "Taliban, iktisattan eğitime, dış politikadan yerel hizmetlere, sağlıktan kültüre uzanan alanda eski bürokrat ve memurlarla çalışmak zorunda. Her ne kadar tepe noktalarda kendi kadrolarını atasa da tüm birim ve mevkiler için böyle bir şansı yok. Kendi kriterleri ölçütünde bu isimlerle yola devam edecekler. Devam eden belirsizliklere rağmen ülke içi dolaşım için bazı yöntemler geliştirildi. Afhad ismi verilen bir tür serbest dolaşım evrakı düzenlendi ve tüm görevli, tüccar ya da normal insanların problemsiz biçimde Pençşir bölgesi hariç ülke içi seyahat etmeleri sağlandı" dedi.

YENİ DİRENİŞ CEPHESİ

Taliban'ın A Takımı olarak nitelendirilen ve müzakere sürecinde tüm dünyanın tanıdığı isimlerden Şeyh Abdulhakim, Molla Abdulgani Birader ve Mevlevi Abdusselam gibi isimler Doha'dan ayrılarak Kandahar'a geçti. Buradan da başkent Kabil'e gidecek olan üst düzey isimlerin gelişi ile yeni hükümet ve programın açıklanma sürecinin hızlanacağı belirtiliyor.

Öte yandan Sovyet işgali döneminde direnişin efsane isimlerinden Ahmet Şah Mesud'un bölgesi olan ve Taliban'ın kontrolü dışındaki Pençşir vilayeti Taliban karşıtlarının buluşma noktası oldu. Tacik asıllı Ahmet Şah Mesud'un yerine gelen oğlu Ahmet Mesud, Taliban'a asla boyun eğmeyeceklerini duyurdu ve tüm Taliban karşıtlarını bölgeye çağırdı. Gazetemize konuşan Afgan uzmanlar, ABD'nin Pençşir'de oluşan yeni yapıya destek verdiğini ve bu durumun bir denge unsuru olarak Taliban'a karşı kullanılacağı görüşünde.

YILMAZ BİLGEN